Leczenie chorób górnych i dolnych dróg oddechowych polega nie tylko na przyjmowaniu preparatów doustnych, a niekiedy również leków wziewnych. Te ostatnie są wprowadzane do organizmu za pomocą inhalacji. Na rynku dostępnych jest co najmniej kilka rodzajów inhalatorów, spośród których coraz większą popularność zyskują urządzenia typu mesh.
Na czym polega inhalacja?
Ogólnie rzecz biorąc, inhalator to urządzenie, które ma za zadanie przekształcić konkretny lek występujący w formie płynnej w aerozol. Dzięki przeobrażeniu preparatu do mikroskopijnych kropelek, substancja czynna łatwiej przedostaje się w głąb dróg oddechowych i wywiera tam pożądany efekt leczniczy. W zależności od stopnia rozdrobnienia owych „kropelek” zmianie ulega miejsce absorpcji (wchłaniania) leku.
I tak, przy wielkości cząsteczek od 0,5 μm do 3 μm, substancja czynna wchłania się w pęcherzykach płucnych, od 2 do 5 μm w oskrzelach i oskrzelikach, od 5 do 8 μm w tchawicy i dużych „odnogach” oskrzeli. Wielkość cząsteczek przekraczająca 8 μm sprawi zaś, że lek wchłonie się w górnych drogach oddechowych. Precyzyjne miejsce absorpcji leku jest szczególnie ważne w przypadku terapii chorób przewlekłych, np. mukowiscydozy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, rozedmy płuc czy astmy.
Konkretny preparat leczniczy może być wprowadzany jedynie przez usta (za pomocą dołączonego do inhalatora ustnika), a także jednocześnie przez usta oraz nos (przy użyciu specjalnej maseczki).
Inhalatory typu mesh – jak działają?
Choć na rynku wciąż „królują” klasyczne nebulizatory kompresorowe, coraz większą popularność zyskują inhalatory typu mesh (siateczkowo-membranowe). O ich zaletach i wadach opowiem za chwilę, jednak warto zaznaczyć, że w porównaniu do nebulizatorów kompresorowo-tłokowych działają wydajniej i są znacznie bardziej komfortowe w użytkowaniu.
Typowy inhalator siateczkowo-membranowy składa się, jak sama nazwa wskazuje, ze specjalnej membrany, która wibrując przekształca płynną formę leku w aerozol. Preparat leczniczy umieszczany jest zaś w specjalnej głowicy (w przypadku nebulizatora kompresorowego jest to komora), do której bezpośrednio podłącza się ustnik lub maseczkę.
Inhalatory typu mesh – zalety
Jak wspomniałam przed chwilą, jedna z głównych zalet inhalatoróww typu mesh jest ich kompaktowość i mobilność (można z nich korzystać np. podczas podróży). Urządzenia te posiadają niewielkie rozmiary, są lekkie i łatwe w użytkowaniu. Co więcej, konstrukcja produktu umożliwia przeprowadzanie inhalacji w pozycji leżącej!
W przeciwieństwie do nebulizatorów kompresorowo-tłokowych, urządzenia typu mesh nie wymagają podłączenia do sieci, ponieważ są zasilane bateriami. Ponadto inhalatory siateczkowo-membranowe są niemal bezgłośne, co przekłada się na komfort ich eksploatacji. Warto również zaznaczyć, że urządzenia tego typu „rozbijają” lek na bardzo drobne cząsteczki, które z założenia trafiają do głębokich struktur płuc, a to przekłada się na skuteczność terapii.
Ważnym faktem jest również to, że w inhalatorach typu mesh nie dochodzi do przegrzewania sprężarki, dzięki czemu mogą być używane dłużej niż klasyczne nebulizatory kompresorowe (przeznaczone do ciągłej pracy nieprzekraczającej 30 minut).
Inhalatory typu mesh – wady
Jednak jak wiemy, na świecie nie ma ideałów. Ta prosta reguła odnosi się również do inhalatorów membranowo-siateczkowych. Pomimo ich licznych zalet istnieje również kilka wad. Po pierwsze, urządzenia tego typu są stosunkowo drogie, a przynajmniej znacznie droższe niż topowe nebulizatory kompresorowo-tłokowe (bardziej kosztowne są również części zamienne, np. membrana i głowica). Po drugie, wymagają dokładnego czyszczenia membrany, co jest praco- i czasochłonne.
Po trzecie, nie można przy ich użyciu inhalować wszystkich preparatów. Właśnie ze względu na obecność siateczki, która „lubi” się „zapychać”, co może z kolei sprzyjać jej uszkodzeniu. I tak, nie można stosować gęstych roztworów soli fizjologicznej (np. Nebu-Dose Hialuronic, Nebu-Dose Plus). Jest to tak naprawdę jedyne ograniczenie, ponieważ jednocześnie zwykle brak przeciwwskazań do stosowania leków takich jak antybiotyki (np. Bramitob), mukolityki (np. Mucosolvan inhalacje) oraz glikokortykosteroidy (np. Budixon Neb, Nebbud, Pulmicort). Nie zmienia to faktu, że przed pierwszym użyciem urządzenia warto zapoznać się z informacją dołączoną przez producenta. W ulotce są bowiem wymienione wszystkie substancje, które można inhalować za pomocą danego urządzenia.
[1] Karolewicz B., Pluta J., Haznar D., Nebulizacja jako metoda podawania leków, Farmacja Polska, 2009, p. 291-304.
